Bevrijding

Twee Schotse bevrijders op het bordes van het raadhuis, 30 oktober 1944 (Collectie SALHA, fotonr. WAA70230, foto Michel Hooijmaaijer).

Toen de ‘Camerons’ onder leiding van luitenant-kolonel Derek Lang op maandag 30 oktober 1944 het centrum van Waalwijk bereikten, troffen zij op het Raadhuisplein een opgewonden menigte. Waarnemend burgemeester Smolders verwelkomde de bevrijders met de volgende woorden:

Officier, Ik heet u van harte welkom in deze gemeente en zeg U zoowel persoonlijk, alsmede [namens] de bevolking van Waalwijk hartelijk dank voor onze bevrijding van den gemeenschappelijken vijand, onder wiens zwaar en drukkend juk wij ruim 4,5 jaar hebben moeten zuchten. Moge de bevrijding van het overige gedeelte van ons vaderland spoedig volgen. Hoewel het voor mij een buitengewoon prettige en aangename taak was om U het welkom in deze gemeente toe te roepen en U dank te zeggen voor onze bevrijding, had ik toch liever gehad dat dit had kunnen worden verricht door den Burgemeester E.C.J. Moonen, die door onzen gemeenschappelijken vijand met nog een ander burger uit deze gemeente op zoo lafhartige wijze is gefusilleerd. Zij zijn als helden gevallen, wel niet op het slagveld, maar voor ons Vaderland. Zij en ook hen die bij de bevrijding van onze plaats zijn gevallen, willen wij in alle eerbied gedenken. Ik zeg U nogmaals op de meest hartelijke wijze dank en wil tegelijkertijd een heilgroet uitbrengen op het Vaderland, Hare Majesteit onze geëerbiedigde Koningin Wilhelmina en de Hoofden van de Geallieerde Landen en in het bijzonder aan den Koning van Uw land, Koning George.

Nadat Joep Naninck de speech voor de Schotten vertaald had, kende het enthousiasme van de toegestroomde menigte geen grenzen. Men juichte, danste en zong achtereenvolgens het Wilhelmus, het Wien Neerlands Bloed en het God save the King.

De enthousiaste menigte op het Raadhuisplein, 30 oktober 1944 (Collectie SALHA, fotonr. WAA10298).

De Echo van het Zuiden omschreef de dankbaarheid van de bevolking op 4 november als volgt:

Welkom Britsche strijders Wij brengen U namens de inwoners van Waalwijk, dappere geallieerde troepen, onze warme hulde en dank, voor de vrijheid, die gij ons thans gebracht hebt. Wij hebben Uw triomftocht door Frankrijk en België gevolgd en reeds lang berekend wanneer gij ook ons zoudt komen bevrijden, van de onderdrukkers, die ons ruim vier en een half jaar in ketenen geslagen hielden. Thans zijt gij gekomen. Gij hebt onze plaats bevrijdt en de bevolking heeft U daarvoor haar groote voldoening al wel reeds op tallooze manieren getoond. Wij begroeten U hier, als de bevrijders van ons land, als de dragers van nieuw geluk en voorspoed voor onze gezinnen. Wij zullen Uwe verrichtingen op het oorlogsveld ook verder blijven volgen en God bidden dat Hij Uw wapens zal blijven zegenen en U zal voeren naar een totale en spoedige eind-victorie!

Appendix

Bronnen

• De Echo van het Zuiden, 4 november 1944.